نواختن اين ساز در بلوچستان رايج است. تشتك يك بشقاب تو گود از جنس برنج يا آلياژهاي مشابه است كه كاربرد غير موسيقايي آن استفاده در زير شير سماور است و اندازۀ معين و ثابتي ندارد. كوزه در واقع همان كوزه هاي متداول بلوچي است كه مورد استفادۀ خانگي براي حمل و نگهداري آب است. غاين كوزه ها شحكمي برآمده و دهانه اي به نسبت باريك دارند.

كوزه

طرز نواختن با كوزه

در تركيب از دو كوزه و يك تشتك استفاده مي كنند. داخل هر كوزه مقداري آب ريخته شده و كوزه اي كه آبش بيشتر است صدايش زيرتر و كوزه با آب كمتر صدايي بم تر دارد. نوازنده با كف هر دو دست خود به طور متناوب بر دهانۀ كوزه ها و پشت تشتك ضربه مي زند و آن ها را به صدا در مي آورد. صداي كوزه ها بم و گرفته و در تضاد با صداي تشتك است و اين دو صدا در مجموع به طور متناوب(نه همزمان) شنيده مي شوند. اين مجموعه ساز معمولا در كنار قيچك و تمبورك نواخته مي شوند و در ساير نمونه هاي موسيقي بلوچستان كاربردي ندارند. با انتخاب تشتك مناسب از نظر زير و بمي صدا و با كم و زياد كردن آب داخل كوزه ها مي توان صداي تركيبي تشتك و كوزه را به طور نسبي با ساير سازهاي بلوچي كوك كرد.

نواختن سازهاي كوبه‌اي خصوصاً كوزه با تفكري اشتباه است، به صورتي كه آن را همانند دف و تنبك با همان لحن مي نوازند كه البته شيوه نادرستي است. چون هر سازي بايد با توّجه به نوع صدادهي و لحن مخصوص خود نواخته شود و بايد از تركيبات ريتميك متناسب با هويت ساز استفاده نمود. ساز كوزه افزون بر اين كه خاستگاه ايراني دارد ، داراي صدادهي بسيار نزديكي با طبلا است و در سازبندي موسيقي ايراني داراي رنگ جديد و خوبي نيز هست.

منبع : آموزشگاه موسيقي